- Жасанды интеллект инвестицияларды басқарумен қалай үйлеседі?

- Жасанды интеллект (AI) және машиналық оқыту (ML) алгоритмдерін хедж-қорлар алгоритмдік сауда мен жүйелі инвестициялауда бұрыннан қолданып келеді. Технологиялық компаниялар қаржы бизнесін игерген сайын, қаржы институттары да технологиялық компанияларға айналуда. JPMorgan Chase, әлемдегі ең ірі қаржы институттарының бірі, сонымен қатар ең ірі технологиялық компаниялардың бірі болып табылады. Компанияда 1000-ға жуық деректерді басқару қызметкерлері, 900 деректерді өңдеу мамандары, 600 ML инженерлері және AI зерттеу тобында 200 адамнан тұратын топ бар. ФРЖ-ның 25 жылдық мәлімдемелерін өңдеу арқылы, JPMorgan жасанды интеллект саясаттың өзгеруін болжай алатынын анықтады, ал оны сауда-саттықта қолдануға болады. Қазіргі уақытта, банкте жасанды интеллектті өндірісте пайдаланудың 300-ден астам нұсқасы бар. Тіпті, Bloomberg жақында қаржы саласында NLP тапсырмаларын орындау үшін нарықтық деректерде оқытылған 50 миллиард параметрі бар BloombergGPT моделін жасады.

- Жасанды интеллект кең жұртшылық үшін тиімді инвестициялық шешімдер қабылдауға көмектесе ме?

- ChatGPT - дәйекті деректерді өңдеуге арналған терең нейрондық желі іске қосылғаннан бері, жасанды интеллектке үлкен қызығушылық болды. Нақты нарықтық деректерінде негізделген сәтті тәжірибе жоқ болмаса да, Finder.com қаржылық-технологиялық компаниясы ChatGPT инвестициялар туралы кеңес беру қабілетіне зерттеу жүргізді. Оған Vanguard US Equity Index, HSBC FTSE All-World Index, Fidelity Index World және т.б. сияқты 10 бенчмаркпен бәсекеге түсе алатын жоғары сапалы компаниялардың акциялар портфелін құру ұсынылды. Бастапқыда, ChatGPT инвестициялар туралы кеңес беруге үйретілмегенін ескертті, бірақ зерттеушілер бұл тыйымды оңай айналып өте алды. Қарыз деңгейі, өткендегі тұрақты өсу және бәсекелестік артықшылықты тудыратын факторлар сияқты параметрлерді талдап, тең салмақты ескере отырып, ChatGPT 38 акцияны таңдады: Cisco, Microsoft, 3M Company, Mastercard, Nestle, United Health Group, Walmart және т.б. Нәтижесінде, ChatGPT 2023 жылдың 6 наурызы мен 28 сәуірі аралығында бақыланған 37 нарық күнінің 34-інде бенчмарк көрсеткіштерден асып түсіп, +4.9% табысын көрсетті, ал бенчмарк табысы орташа есеппен -0.8%-ды құрады. Сол кезеңде, S&P500 3%-ға, ал Stoxx Europe 600 0.5%-ға өсті.

Дүрлігуге қарамастан, ChatGPT нарықтық деректермен жұмыс істеуге үйретілмегенін ескеру маңызды, дегенмен оның акциялардың табысын болжауға статистикалық маңызды қабілеті бар және дәстүрлі көңіл-күйді талдау алгоритмдерінен асып түсетінін көрсететін көптеген зерттеулер бар.

- Жасанды интеллект іргелі көрсеткіштерді бұрмалау арқылы нарықтың мінез-құлқына әсер ете ала ма?

- Жасанды интеллект нарықтың мінез-құлқына әсер етуі мүмкін және нарықтың одан әрі қатал реакциясын тудыруы ықтимал. Dow Jones Industrial Average индексінің 2018 жылдың 5 ақпанында 1600 тармаққа төмендеуі, сол кездегі тарихтағы ең үлкені, тек пайыздық мөлшерлеменің көтерілуінен және АҚШ пен Қытай арасындағы сауда жанжалы ғана емес, сонымен қатар, компьютерленген жоғары жиілікті жүйелердегі құбылмалылық индексіне байланысты ETF жайғасымын жапқан мәмілесіндегі қате туындады деген пікір бар. Нәтижесінде, ETF демеушісі тәуекелді теңестіру үшін көптеген фьючерстерді сатып алуға мәжбүр болды. Бұл мәміле басқаларды қысқа позицияларын жабуға мәжбүр етті және нарықтың қалған бөлігінің сатуға деген реакциясын тудырды. Алайда мұндай жағдайлар сирек кездеседі. AI/ML қате шешімдер қабылдауы мүмкін, бірақ ол мұны адамдарға қарағанда сирек жасайды.

- Инвестицияларда AI/ML пайдаланудың негізгі кемшіліктері қандай?

- AI/ML модельдері кіріс деректерінің сапасына қатты тәуелді және белгілі бір статистикалық талаптар орындалмаса, біржақты болуы мүмкін. Сонымен қатар, өткен көрсеткіштер күтілетін нәтижелердің кепілі емес, өйткені бұрыңғы үлгілер болашақта сақталмауы мүмкін. Мұндай модельдер үнемі нақтылауды және түзетуді қажет ететіндіктен, нәтижелерді түсіндіру өте қиын болуы мүмкін. Жасанды интеллект хабардар болуға көмектескенімен, ол сондай-ақ аз зейінді болуға және қағидаттары толық түсінілмеген модельдерге шамадан тыс сенуге итермелеуі мүмкін.

- Жасанды интеллект тәуекелдерді басқаруда қалай қолданыла алады?

- AI/ML сценарийлердің барлық түрлерін, соның ішінде ауыр сценарийлерді сынау үшін синтетикалық деректерді құру арқылы тәуекелдерді азайтуға көмектеседі. Бұл тәуекелдерді егжей-тегжейлі бағалауға мүмкіндік береді және адам қателіктерінің ықтималдығын азайтады. Алайда, жасанды интеллектті қолданудың бір проблемасы - ол өзіне тым көп жүктеме алуы мүмкін. Шешім қабылдау процесін оңтайландыру үрдісіне байланысты, оған ешқандай жауапкершілік көтермейтін шешімдер қабылдау тапсырылады. Дәл осы себепті көптеген реттеушілер бақылау мен есеп беруді қамтамасыз ете отырып, инновациялық технологияларды пайдалануды реттеуге шақырады. Бұл тіпті suptech (реттеу стратегияларын цифрландыру үшін қаржылық қадағалау технологиясы) және regtech (сәйкестікті қамтамасыз ету, тәуекелдерді есептеу және адам қателіктерін азайту технологиясы) құралдарын пайдаланатын тәуекелдерді басқарудың жаңа салаларына дамыды.

- Баламалы активтер сыныптарын басқаруға AI/ML кеңінен енгізудің болашағы қандай?

- Сандық стратегияларды ұстанатын хедж-қорлар белгілі бір пәндік салаға тән модельдерді әзірлеу үшін физиктер мен информатиктерді тартады, және экономикалық негіздеу олардың тиімділігінің маңызды шарты болып табылады. Жеке нарықтарда AI/ML қолдану жеделдетілген қарқынмен жиналатын құрылымдалмаған деректердің үлкен көлемінде жинауы және талдауы болып табылады. Алайда, қоғамдық нарықтардан айырмашылығы, жеке нарықта көбінесе толық емес, ашық емес мәліметтер көп кездеседі. Деректердің қолжетімділігі төмен, немесе есеп күні мен деректерді пайдалану үшін тарату күні арасында уақыт кідірісі бар. Осылайша, қазіргі уақытта жасанды интеллект деректерді басқарудың, кластерлеудің және жіктеудің дәстүрлі міндеттерінен басқа, баламалы активтерге инвестициялауға қалай ықпал ететіні туралы түсінік аз. Инновациялық технологияларды кеңінен енгізу сонымен қатар есептеу қуатымен және деректерді сақтау мүмкіндіктерімен шектеледі, ал олар негізінен жеке капиталмен қаржыландырылатын тауашалардың бірі болып табылады. Осылайша, мұндай инвестициялар жеке нарыққа кең көлемде пайда әкеле бастайтын уақыт жақын арада болады.